Lastryko we wnętrzach. Wielki powrót terrazzo!

Lastryko, lastriko, terazzo — ostatnio jest wszechobecne we wnętrzach. Już nie tylko posadzki i parapety, ale także ściany, blaty stołów i naczynia dekoracyjne są z niego wykonywane. Nic dziwnego, bo to materiał trwały i praktyczny, a przede wszystkim bardzo efektowny i znakomicie wpasowujący się w nowoczesne aranżacje.

Skąd pochodzi lastryko?

Lastryko lub lastriko są polskimi określeniami terrazzo, ale ponieważ kojarzą się nam one z peerelowską bylejakością i brzydotą, wolimy używać włoskiej nazwy. Materiał ten był wykorzystywany już w starożytności, ale szczególną popularność zaczął zdobywać od XIV wieku w Wenecji, z tym, że wówczas okruchy marmuru łączono najpierw z gliną, a później z wapnem, a kolor tej mieszanki utrwalano kozim mlekiem. Ta, jak mogłoby się wydawać, dziwna metoda bez wątpienia była skuteczna, czego dowodem są wiekowe posadzki w weneckich pałacach, które wciąż możemy podziwiać. Organiczne spoiwo zostało zastąpione w latach dwudziestych XIX wieku wówczas wynalezionym cementem portlandzkim, a gdy posadzki zaczęto polerować na połysk, co stało się możliwe sto lat później po wyprodukowaniu szlifierki elektrycznej, terazzo zrobiło prawdziwą karierę. Szczególnie upodobali je sobie architekci z okresu modernizmu międzywojennym, którzy robili z tego materiału posadzki, głównie w obiektach użyteczności publicznej.

Kolejny renesans lastryko przypadł na lata 60. i 70., kiedy to zachwycili się nim projektanci i wykorzystywali je do wykładania podłóg, parapetów i to nie tylko w biurach czy zakładach pracy, ale także w mieszkaniach. Dwadzieścia lat później lastryko właściwie zniknęło z wnętrz, ale dzisiaj znów powraca w wielkim stylu!

Fot. 3. Różowe lastryko na podłodze w połączeniu z zielonym nad blatem i wyspie kuchennej tworzy spektakularny efekt. [Vymir Design Studio/Behance]

Czym jest lastryko i jakie są jego rodzaje?

To połączony ze spoiwem grys, tzn. różnej wielkości kawałki marmuru, granitu czy bazaltu, które pozostały po obróbce kamiennych slabów, czyli rodzaj betonu. Po wyschnięciu i stwardnieniu przypomina kamień i ma podobne do niego właściwości. W zależności od rodzaju spoiwa lastryko dzieli się na cementowe i żywiczne.

Lastryko cementowe

Jak sama nazwa wskazuje, spoiwem jest w nim cement. Używa się białego albo szarego, w zależności od tego, jaki kolor ma mieć lastryko. Końcowym etapem jest szlifowanie, które w znacznej mierze wpływa na wygląd tego materiału. Najczęściej poleruje się je na gładko i ewentualne ubytki uzupełnia specjalną masą, w efekcie czego powierzchnia jest idealnie równa i ma połysk, delikatny bądź lustrzany. Rzadziej widuje się lastryko tylko lekko oszlifowane – nieco chropowate i z wyraźnymi porami.

ZALETY lastryko cementowego:

• jest odporne na promieniowanie UV, wilgoć i mróz; nadaje się więc także na zewnątrz;
• jest twarde, nie ściera się i nie rysuje;
• nie chłonie płynów, a więc trudno je trwale zaplamić.

WADY lastryko cementowego:

• z czasem może pękać;
• nieraz szarzeje, tracąc swoją pierwotną barwę;
• to z matową powierzchnią szybko się brudzi;
• jest dość grube (od 2 do 5 cm).

Lastryko żywiczne

W tym rodzaju terrazzo spoiwem dla kruszywa (kawałków granitu, marmuru, ale też szkła kryształowego czy luster) jest żywica epoksydowa lub poliuretanowa. Ponieważ łatwo się ją barwi, daje architektom niemal nieograniczone możliwości – mogą np. zaprojektować posadzkę czy okładzinę ściany w dowolnym kolorze i wzorze.

ZALETY lastryko żywicznego:

• może mieć grubość nie większą niż 1 cm; nadaje się więc także do okładania ścian;
• jest całkowicie odporne na wchłanianie płynów;
• żywica jest elastyczna, dzięki czemu nie pęka;
• twardnieje szybciej niż lastryko cementowe;
• można je zabarwić na każdy kolor.

WADY lastryko żywicznego:

• dość wysoka cena;
• mała odporność na warunki atmosferyczne, zwłaszcza promienie UV – nie nadaje się na zewnątrz;
• materiał nie jest tak naturalny jak cementowy;
• dość łatwo go zarysować.

Fot. 6. Marmoreal – przepiękne kolorowe lastryko z trzech odcieni marmuru o dużej frakcji kruszyw i żywicy poliestrowej opracowane przez firmę Dzek. [dzekdzekdzek.com]

Kolorystyka lastryko

Tradycyjnie lastryko występowało w czterech kolorach — białym, szarym, czarnym oraz czerwonym. Barwy te uzyskiwano przez domieszki naturalnych pigmentów lub zastosowanie kruszywa, pochodzącego ze skał w wybranym odcieniu. Obecnie producenci oferują ten materiał w znacznie szerszej palecie kolorystycznej. Może być w wielobarwne, nieregularne wzory na białym, szarym czy czarnym tle, ale może też być w odcieniach jednego koloru –bladoróżowego, niebieskiego, zielonego, a nawet żółtego i pomarańczowego. Krótko mówiąc lastryko czarne, lastryko białe, lastryko kolorowe — jakie tylko sobie zamarzymy, wybór jest ogromny!

Fot. 7. Przykładowe kolory lastryko. [concrete-collaborative.com]

Imitacje lastryko

W związku z powrotem mody na lastryko szybko pojawiły się różne imitacje tego materiału. Począwszy od płytek, przez konglomeraty np. na blaty kuchenne i łazienkowe po tapety i tkaniny z motywem lastryko.

Płytki imitujące lastryko

Płytki imitujące lastrico, zwłaszcza twarde i odporne na ścieranie płytki gresowe są już dostępne w bardzo bogatej kolorystyce i w przeróżnych formatach. Płytka lastryko jest też często tańszą alternatywą dla tradycyjnego lastryko, nie dziwi więc, że szybko zdobyły popularność a architekci chętnie po nie sięgają.

„Lastriko” z drewna

Londyńska firma stworzyła „lastriko”, w którym zamiast fragmentów kamienia wykorzystano drewniane odłamki. Foresso to materiał składający się z drewna, pyłu drzewnego, odpadów gipsu i żywicy. Inspiracją dla projektanta był sposób wykonywania lastryko, czyli wykorzystanie marmurowych resztek. Analogicznie do lastryko kamiennego Foresso powstaje z drewnianych resztek, stanowiących odpady ze stolarni.

Fot. 10. Foresso — czyli drewniane lastriko z recyklingu. [foresso.co.uk]

Kwarcogranit ze wzorem lastryko

Kwarcogranit łudząco przypomina monolityczne wylewane lastriko. Nazywany jest też konglomeratem, kompozytem kwarcowym, bardzo często występuje pod nazwą własną wiodących producentów (np. Technistone). Kwarcogranit produkowany jest z naturalnych kwarców (w 95 %) z dodatkiem żywic i pigmentów. Jest odporny na zarysowania i wysoką temperaturę, nie przyjmuje plam z wina czy kawy, jest to więc doskonały materiał blaty kuchenne i łazienkowe.

Fot. 11. Kompozyt granitowy stosuje się najczęściej do blatów kuchennych i łazienkowych. [technistone.com]

Wzór terrazzo na tkaninach i tapetach

Powrót terrazzo do wnętrz zauważyli również producenci tapet i tkanin i szybko wprowadzili ten wzór do swojej oferty. W związku z tym, że to nadruk wzoru, możliwości kolorystyczne i bogactwo wzorów jest ogromne. Bez problemu znajdziemy propozycje stonowane, monochromatyczne ale i bardzo kolorowe, od drobnych deseni po wręcz przeskalowany wzór lastryko.

Nowoczesne lastryko — jak wykorzystać terazzo we wnętrzach?

Nadal ten materiał, zarówno wylewany, jak i kupowany w gotowych płytkach wielkoformatowych, jest używany do wykończenia budynków w środku i na zewnątrz. Posadzka lastryko i schody to już nie jedyne zastosowania, z lastryko powstają także okładziny ścian, podłogi na tarasach, blaty kuchenne i łazienkowe.

Fot. 14. Łazienka z efektownym, szaro-czarnym lastryko na ścianie. Doskonale pasuje tu lustro Dolio w czarnej ramie. [GieraDesign / AdobeStock ]

Coraz częściej terrazzo wykorzystuje się także do produkcji mebli, zwłaszcza blatów stołów i stolików, a nawet robi się z niego dodatki, jak wazony, świeczniki, naczynia dekoracyjne, zegary, podstawy lamp. Na tym jednak nie koniec! We wzornictwie pojawił się bowiem motyw terazzo, który zdobi tkaniny dekoracyjne — zasłony, poduszki, dywany, a także tapety.

Fot. 17. Dodatki z motywem terrazzo: 1. lampa / Kolektyw; 2. zegar / homecept.pl; 3. filiżanka / Mondex; 4. fotel / monkeymachine.pl; 5. poduszka / Marble Terrazzo Lorena Canals

W rezultacie całe mieszkanie może być teraz w charakterystyczne dla tego materiału „dziabki”. Odradzamy jednak taką aranżację, bo nadmiar drobnych wzorów wywoła wrażenie rozedrgania wnętrza, co z kolei spowoduje niepokój, a nawet zdenerwowanie i rozdrażnienie. I — co najważniejsze — wystrój będzie wyglądać po prostu źle. Świetny efekt natomiast uzyskamy, jeśli motyw terazzo zastosujemy np. tylko na podłodze, lub na jednej ścianie (bądź jej fragmencie) i powtórzymy go na blacie stolika kawowego albo na poduszkach na sofie albo na dwóch innych elementach, jak choćby na dywanie i w dekoracyjnej kompozycji, którą wyeksponujemy na komodzie. Wystarczająco ozdobią wnętrze!

Fot. 18. Kolorowe lastryko na podłodze klasycznego wnętrza „robi efekt wow”. [Iris FMG]

Fot. 19. Wzór lastryko z blatu kuchennego powtórzony na stoliku kawowym daje efekt spójności i harmonii. [@_liniewprzestrzeni ]

Więcej pomysłów na zastosowanie lastryko znajdziesz w naszym artykule:
„12 pomysłów na lastryko we wnętrzu”.

Hot trend: łazienka z lastryko

Łazienkę również opanowała moda na terazzo, zwłaszcza że pojawiły się płytki gresu, które do złudzenia przypominają ten materiał, ale są od niego tańsze. Bez problemu można też znaleźć lastrykowe umywalki, kubki czy inne akcesoria.

Fot. 20. Decydując się na kolorowe lastryko, warto podkreślić jego kolory, dobierając do niego inne elementy wyposażenia, jak wyżej – musztardowa szafka, czy lustro w czarnej ramie Ambient Slim. [o-kreslarnia.pl]

Więcej pomysłów na to jak wkomponować terrazzo w wystrój łazienki znajdziesz w artykule:
„Hot trend: lastryko w łazience”

Obejrzyj też koniecznie nasze zestawienie: 
„Top 10 inspirujących łazienek z lastryko”